Báo Tuổi Trẻ – Giữa tháng 10-2022, Tuổi Trẻ nhận được thư của chị Thủy Vũ. Chị xót xa kể về chuyện dòng sông bị lấp thành vườn cây bên cạnh một ngôi biệt thự lớn ven dòng Rạch Đĩa, huyện Nhà Bè, TP.HCM.
Từ thư của bạn đọc Thủy Vũ, phóng viên Tuổi Trẻ đã đi xác minh thực tế sự việc. Trong những ngày chờ trả lời từ cơ quan chức năng địa phương, dòng sông vẫn tiếp tục bị lấp.
Ai là chủ công trình này? Và cơ quan chức năng sẽ xử lý như thế nào? Trong khi chờ đợi thêm thông tin từ cơ quan chức năng, Tuổi Trẻ gửi đến bạn đọc hình ảnh và câu chuyện công khai lấn sông này.
Sáng 13-10, tại đoạn sông Rạch Đĩa, khu bán đảo giữa rạch Cây Me và rạch Cây Bông, cạnh một khu biệt thự rộng hàng ngàn mét vuông, xe đào đất và xe ben đang san lấp bờ sông.
Ở mặt tiền phía giáp dòng sông bị lấp,có một cái cọc đã được đóng như kiểu “cắm mốc” lấn ra sông giáp với sông Rạch Đĩa. Một khoảnh đất vừa lấp xong rộng ra hàng chục mét vuông. Đất lấp tới đâu, những cây cổ thụ được đưa đến trồng tới đó, trong khi nguyên trạng bờ sông trước đó là những bụi dừa nước.
Sáng 18-10, chúng tôi quay lại hiện trường. Ở chỗ cây cọc hôm nọ, khoảng lấn chiếm nhọn như “mũi tàu” đã thành góc tù, khoảng san lấp hoàn chỉnh ước tính rộng hàng trăm mét vuông. Trên khoảnh đất mới ấy, một xe cuốc đang vội vã san gạch đá xà bần xuống từ một xe ben loại 5 tấn. Hơn 30 phút theo dõi, chúng tôi đếm được ba lượt xe chở gạch đá vào. Người dân khu vực cho biết khoảng một tháng nay mỗi ngày có hàng chục lượt xe ben chở xà bần vào đây.
Đến sáng 20-10, toàn bộ hai mặt tiền giáp rạch thoát nước cho khu dân cư và bờ sông Rạch Đĩa đã lộ rõ hàng trăm mét vuông sân vườn gần như hoàn chỉnh.
Ngày 25-10, quay lại đoạn sông này trên một chiếc thuyền nhỏ, chúng tôi tận mắt chứng kiến sự biến đổi của bờ sông. Những rặng dừa nước, bần ổi tự nhiên đã hoàn toàn biến mất, thay vào đó là những cây bonsai cổ thụ, những gốc sứ trắng vừa được trồng xuống sát mép nơi vừa lấn ra sông. Bên các gốc cây, chiếc xe cuốc vẫn đang miệt mài làm việc…
Tuổi Trẻ trực tiếp đem sự việc đến phản ánh với UBND huyện Nhà Bè. Sau hai tuần, ông Hà Minh Tân, trưởng Phòng quản lý đô thị huyện Nhà Bè, cho biết huyện đã được phản ánh về việc một hộ dân lấn chiếm bờ sông tại khu vực ngã ba sông Phước Long – rạch Cây Bông và UBND xã Phước Kiển đã từng lập biên bản.
Theo quy định mới, việc quản lý sông lớn do Trung tâm quản lý đường thủy (Sở Giao thông vận tải TP.HCM) quản lý. Vậy nên khi phát hiện lấn sông, địa phương sẽ cùng cơ quan quản lý đường thủy phối hợp xử lý. Theo quy định, bước đầu xã sẽ lập biên bản xử phạt hành chánh, yêu cầu tháo dỡ công trình. Trường hợp người dân không khắc phục thì sẽ xử lý theo quy định cưỡng chế trả lại hiện trạng ban đầu.
Ông Tân cho biết thêm thời gian qua huyện và xã đã xử lý một số vụ việc hộ dân làm chuồng gà, chuồng heo trên mặt sông và trên địa bàn chưa xảy ra trường hợp nào xây nhà lấn sông.
Sau khi trao đổi với cơ quan chức năng, chúng tôi quay lại hiện trường. Chiếc xe máy xúc vẫn đang cần mẫn làm việc. Đoạn bờ sông đã thành vườn cây. Và chị Thủy Vũ, bạn đọc đã báo tin cho chúng tôi, lại xót xa khi nhìn dòng sông lúc nước ròng: “Mặt sông đã hẹp hẳn lại, thành eo thắt ngay đoạn ấy. Vườn cây thênh thang nhà ai rất đẹp, nhưng dòng sông bị đe dọa. Và tôi lại mới thấy hàng cọc nữa nhô lên. Ai sẽ giúp tôi cứu dòng sông này?”.
TỰ TRUNG (BÁO TUỔI TRẺ)
Tôi đang sống trong một khu căn hộ ở Phú Mỹ Hưng, quận 7, TP.HCM. Nhà xoay hướng phía đông nam, nhìn về Nhà Bè. Ngày ngày tôi đều đứng ở các cửa sổ nhìn ngắm dòng sông Rạch Đĩa – Phước Long uốn lượn phía dưới và những rặng dừa nước xanh rì ngút mắt. Nhưng vài tháng nay, tôi phải chứng kiến một cảnh tượng lạ bên dòng sông Rạch Đĩa. Ngay tầm nhìn của tôi, bên ngã ba Rạch Đĩa – rạch Cây Me – rạch Cây Bông có một căn biệt thự ngói đỏ với sân vườn bao quanh rất đẹp. Và những sà lan liên tiếp đổ những thứ như đất cát xuống lòng sông, quanh khu vực bờ sông bao quanh khu nhà đó. Chẳng lẽ đây là cách chủ nhà tại đó muốn biến khúc sông đó thành đất vườn nhà mình sao? Chỉ ít lâu sau, một hàng cây to đã được trồng xuống ngay chỗ trước đó chỉ là những rặng dừa nước. Lòng sông đã bị thu hẹp đáng kể. Cách nay mấy tuần, từ căn nhà đó lại tiếp tục xuất hiện cần cẩu vươn ra đóng cọc xuống lòng sông. Chỉ hai ngày, một hàng cọc đã được đóng xuống lòng sông, lần này lấn rất xa ra phía giữa sông. Tôi không thể tin vào mắt mình! Cách nay mấy tuần, từ căn nhà đó lại tiếp tục xuất hiện cần cẩu vươn ra đóng cọc xuống lòng sông. Chỉ hai ngày, một hàng cọc đã được đóng xuống lòng sông, lần này lấn rất xa ra phía giữa sông. Tôi không thể tin vào mắt mình! Thêm hàng chục tấn đất đá sắp được đổ xuống để biến lòng sông này thành một cái lạch nước hay sao? Tôi không thể tiếp tục im lặng quan sát dòng sông bị bức hại thêm nữa. Chủ nhân căn biệt thự kia không thể là chủ nhân của dòng sông, không thể có quyền bức tử dòng sông theo cách này. Tôi viết thư này khẩn thiết gửi đến báo Tuổi Trẻ, mong công luận hãy lên tiếng để các cấp chính quyền đến cứu dòng sông Rạch Đĩa, trả lại sự sống cho dòng sông xanh êm đềm của cả quận 7 và Nhà Bè. Bạn đọc Thủy Vũ (quận 7, TP.HCM)
